Τι είναι τα βλαστοκύτταρα;
Εκατοντάδες διαφορετικά είδη κυττάρων αποτελούν τον ανθρώπινο οργανισμό. Από αυτά τα βλαστοκύτταρα θεωρούνται και είναι από τα πιο σημαντικά, καθώς αποτελούν πρόδρομες μορφές όλων των υπολοίπων κυττάρων και η σημαντικότητά τους έγκειται στο γεγονός ότι υπό κατάλληλες συνθήκες μπορούν να μετατραπούν σε όλους τους άλλους τύπους κυττάρων που υπάρχουν στον οργανισμό. Οι ιδιότητες λοιπόν που τα καθιστούν τόσο χρήσιμα είναι
• πρώτον ότι πολλαπλασιάζονται και αυτοανανεώνονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα,
• αντικαθιστούν κάθε είδους βλάβη των κυττάρων και
• δεν έχουν αναπτύξει δομές, ούτε κατασκευάσει πρωτεΐνες, είναι δηλαδή αδιαφοροποίητα.
Τα βλαστοκύτταρα που χρησιμοποιούνται στην ορθοπαιδική προέρχονται από τους ζωτικούς ιστούς του σώματος των ενηλίκων ( μυελός των οστών, λίπος κ.α. ), τα οποία μπορούν να αυτοανανεώνονται .
Γιατί τα βλαστοκύτταρα είναι τόσο σημαντικά για την υγεία μας;
Ο λόγος που τα βλαστοκύτταρα είναι τόσο σημαντικά, είναι η ιδιότητά τους να ενεργοποιούνται όταν αρρωσταίνουμε ή τραυματιζόμαστε. Σε αυτές τις καταστάσεις, τα βλαστοκύτταρα δρουν επισκευάζοντας τους τραυματισμένους ιστούς και αντικαθιστώντας τα κύτταρα που πεθαίνουν. Αποτέλεσμα αυτών είναι η διατήρηση της καλής υγείας και η παρεμπόδιση της πρόωρης γήρανσης.
Σε ποιες θεραπείες χρησιμοποιούνται βλαστοκύτταρα και ποιες οι δυνατότητές τους στο μέλλον της ιατρικής;
Σήμερα οι δοκιμασμένες και επικυρωμένες θεραπείες με βλαστοκύτταρα αποτελούν η μεταμόσχευση μυελού των οστών και οι θεραπείες επιδιόρθωσης δέρματος και κερατοειδούς. Μελλοντικά η χρήση τους ως θεραπευτική μέθοδος θα είναι εξαιρετικά σημαντική για την εξέλιξη της ιατρικής, καθώς τα βλαστοκύτταρα έχουν τη δυνατότητα να αντικαθιστούν τα τραυματισμένα ή νεκρά κύτταρα. Λόγω αυτής τους της ιδιότητας θα μπορούν να δίνονται σε ασθενείς για να αντιμετωπίσουν τη συγκεκριμένη πάθηση κάθε φορά.
Pόλος των βαστοκυττάρων στην ορθοπαιδική
Τα αυτόλογα ενήλικα βλαστοκύτταρα (Autologous Adult Stem cells) έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία πολλών χρόνιων εκφυλιστικών παθήσεων του μυοσκελετικού συστήματος, όπως οστεοαρθρίτιδα, τενοντίτιδες και ρήξεις τενόντων. Επί του παρόντος, τα βλαστοκύτταρα χρησιμοποιούνται στις εκφυλιστικές παθήσεις του ώμου, του γόνατος, του ισχίου και της σπονδυλικής στήλης όπως επίσης και σε τραυματισμούς των μαλακών μορίων (μυς, τένοντες, σύνδεσμοι) και τραυματισμούς που σχετίζονται με τα οστά.
Η διαδικασία
Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται εδώ και μερικά χρόνια στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Αυτό όμως που είναι σχετικά νέο είναι ότι πλέον δεν είναι αναγκαία η χειρουργική ή αρθροσκοπική λήψη του δείγματος για καλλιέργεια και η χειρουργική μεταμόσχευση των βλαστοκυττάρων.
Η διαδικασία έχει απλοποιηθεί, είναι ανώδυνη και αναίμακτη και γίνεται από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό στο ιατρείο. Τόσο η λήψη όσο και η έγχυση (μεταμόσχευση) γίνεται στο ιατρείο.
Όταν πλέον τα βλαστοκύτταρα τοποθετηθούν στη βλάβη, αυτά έχουν τριπλή δράση:
Πρώτον, επιβραδύνουν την εκφύλιση του χόνδρου περιορίζοντας τη βλάβη.
Δεύτερον, εκκρίνουν αυξητικούς παράγοντες οι οποίοι έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και, κατ’ επέκταση, μειώνουν τον πόνο και αυξάνουν την κινητικότητα της άρθρωσης.
Τρίτον, και πιο σημαντικό, είναι η ανάπλαση του χόνδρου με αποτέλεσμα τη θεραπεία της βλάβης και την αποφυγή ενός χειρουργείου.
Τα αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα αυτής της μεθόδου είναι πολύ υψηλά με ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών να ανταποκρίνονται στη θεραπεία και να αποφεύγουν κάποιο χειρουργείο. Συγκεκριμένα, σημαντικό ποσοστό παρουσιάζει σημαντική μείωση του πόνου στις πρώτες δύο εβδομάδες και βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης σε διάστημα 3 μηνών.