Τι είναι η αρθροπλαστική ώμου;

Με τον όρο «αρθροπλαστική ώμου» περιγράφουμε την αντικατάσταση των φθαρμένων επιφανειών της άρθρωσης του ώμου με τεχνητά εμφυτεύματα, γνωστά ως προθέσεις προθέσεις.

Οι αρθροπλαστικές του ώμου διακρίνονται σε:

  • ημιαρθροπλαστική (αντικατάσταση μόνο της κεφαλής του βραχιονίου)
  • ημιαρθροπλαστική επιφανείας
  • ολική αρθροπλαστική (αντικατάσταση και της κεφαλής και της ωμογλήνης)
  • ανάστροφη ολική αρθροπλαστική

Ανάλογα με την πάθηση του ώμου και την ύπαρξη ή όχι του τενόντιου στροφικού πετάλου πραγματοποιείται από τον ορθοπαιδικό και η ανάλογη επέμβαση.

Ποιες είναι οι αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αρθροπλαστική ώμου;

Υπάρχουν παράγοντες που καθιστούν την αρθροπλαστική ώμου. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

-οστεοαρθρίτιδα (εκφυλιστική αρθρίτιδα). H αρθρίτιδα του ώμου στα τελικά της στάδια είναι επώδυνη και απαιτεί άμεση θεραπεία

-ρευματοειδής αρθρίτιδα. Οι αρθρώσεις καταστρέφονται σταδιακά

-μετατραυματική αρθρίτιδα. Είναι το αποτέλεσμα κάποιου παλαιοτέρου κατάγματος, το οποίο οδηγεί σε φθορά του αρθρικού χόνδρου

-αρθρίτιδα του τενόντιου πετάλου

-οστεονέκρωση. Προκαλεί φθορά του αρθρικού χόνδρου και οστεοαρθρίτιδα

-συντριπτικά κατάγματα βραχιονίου κεφαλής, ειδικά σε ηλικιωμένους ασθενείς.

Εντούτοις,  πολύ συχνά ο ώμος λειτουργεί, παρότι ο ασθενής πάσχει από αρθρίτιδα. Για το λόγο αυτό, η απόφαση για αρθροπλαστική ώμου λαμβάνεται όταν:

  • επηρεάζεται η ποιότητα ζωής του ασθενή ο οποίος αδυνατεί να πραγματοποιήσει βασικές καθημερινές δραστηριότητες
  • εκδηλώνεται πόνος μέτριας έως έντονης έντασης σε κατάσταση ηρεμίας, που δυσχεραίνει ακόμη και την νυκτερινή ανάπαυση
  • αποτυγχάνει η συντηρητική αγωγή με αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ενέσιμα σκευάσματα ή φυσικοθεραπεία.

Ποιος είναι ο προεγχειρητικός έλεγχος για την αρθροσκόπηση ώμου;

Πριν την χειρουργική επέμβαση ο ιατρός λαμβάνει το πλήρες ιατρικό ιστορικό και ο ασθενής προχωρά σε καρδιολογική εξέταση. Επιπλέον αν κριθεί απαραίτητο πραγματοποιείται μια αξονική ή μαγνητική πριν το χειρουργείο.

Πώς γίνεται η αρθροπλαστική ώμου;

Η χειρουργική επέμβαση έχει διάρκεια περίπου 1,5 ώρα. Στη διάρκειά της ο ορθοπαιδικός χειρουργός προχωρά σε τομή του δέρματος (περίπου 15 εκ.) στην πρόσθια επιφάνεια του ώμου. Η αρθρική επιφάνεια του βραχιονίου οστού και της υποδοχής της ωμοπλάτης αφαιρούνται για να δημιουργηθεί χώρος για την αντικατάσταση της άρθρωσης. Η αντικατάσταση γίνεται με διάφορους τρόπους ανάλογα με το είδος της πάθησης και το μέγεθος της βλάβης της άρθρωσης.

Η κεφαλή του βραχιονίου αντικαθίσταται με ένα μεταλλικό εμφύτευμα κατασκευασμένο από κράματα κοβαλτίου, χρωμίου ή τιτανίου και τοποθετείται (είτε ενσφηνωμένο ή με τσιμέντο) με τη βοήθεια του στυλεού (stem), μιμούμενο την φυσιολογική κεφαλή. Η αρθρική επιφάνεια της ωμογλήνης αντικαθίσταται με ένα πλαστικό ένθετο (πολυαιθυλένιο) που μιμείται με τη σειρά του το μέγεθος, το σχήμα και την ανατομία της φυσιολογικής ωμογλήνης.

Αφαιρούνται οι φθαρμένες αρθρικές επιφάνειες και αντικαθίστανται από τις προθέσεις. Οι προθέσεις ενσωματώνονται με το οστό με τη χρήση ειδικού υλικού,  εφόσον κριθεί αναγκαίο.

Ποια είναι η μετεγχειρητική αποκατάσταση;

Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο συνήθως 2 μέρες. Μπορεί να κινήσει το χέρι του αμέσως μετά το χειρουργείο, αρκεί να μην πονά. Μετεγχειρητικά συστήνεται η χρήση ειδικού νάρθηκα ώμου. Τις πρώτες μέρες εκτελούνται καθημερινά απλές ασκήσεις κινητοποίησης του χεριού. Στη συνέχεια με την βοήθεια του φυσικοθεραπευτή αρχίζει ένα εντατικό πρόγραμμα φυσικοθεραπείας. Πρόκειται ασκήσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση του εύρους κίνησης του ώμου, αλλά και ασκήσεις ενδυνάμωσης.
Σε όλη τη διάρκεια της αποκατάστασης ο γιατρός παρακολουθεί τακτικά τον ασθενή.

Συνοπτικά

Η αρθροπλαστική ώμου είναι μία επέμβαση που πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά λόγω των εξαιρετικών της αποτελεσμάτων της. Η πλειοψηφία των ασθενών μετά την επέμβαση έχει ελάχιστες ενοχλήσεις, ενώ παρατηρούν αύξηση του εύρους κίνησης του ώμου. Η απόδοση και η διάρκεια ζωής των προθέσεων – εμφυτευμάτων εξαρτάται από διαφορετικούς παράγοντες όπως: η φυσική κατάσταση του ασθενούς, η ανατομία, το βάρος, οι δραστηριότητες και η πρόθεση του να ακολουθήσεις τις οδηγίες του γιατρού πριν και μετά την επέμβαση.