Ολική αρθροπλαστική γόνατος

Τι είναι η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος;

Στην οστεοαρθρίτιδα παρατηρείται βαθμιαία φθορά του αρθρικού χόνδρου με αποτέλεσμα τελικά την επαφή του οστού με οστό. Συμπτώματα της αρθρίτιδας είναι ο πόνος, η δυσκαμψία, η χωλότητα στη βάδιση και η γωνίωση του σκέλους, συνηθέστερα η απόκλιση της κνήμης προς τα έσω (ραιβότητα).

Πως αντιμετωπίζεται η οστεοαρθρίτιδα;

Αρχικά η πάθηση αντιμετωπίζεται με μείωση του σωματικού βάρους, αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, μείωση της καταπόνησης, φυσικοθεραπεία, χρήση βακτηρίας κ.λ.π.
Εάν τα συμπτώματα δεν μειώνονται σημαντικά και επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής του ασθενή τότε ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης.

Τι είναι η ολική αρθροπλαστική του γόνατος;

Η ολική αρθροπλαστική έχει ως στόχο την αντικατάσταση της φθαρμένης με μία τεχνητή άρθρωση. Κατά την επέμβαση αφαιρείται τμήμα της φθαρμένης επιφάνειας του μηριαίου οστού και της κνήμης και αυτά αντικαθίστανται με μεταλλικές προθέσεις ίδιου πάχους. Οι μεταλλικές αυτές προθέσεις αρθρώνονται μεταξύ τους με την παρεμβολή ενός ενθέτου από πλαστικό πολυαιθυλένιο. Τα μεταλλικά υλικά είναι δυνατό να τοποθετηθούν με ή χωρίς την παρεμβολή συνθετικού τσιμέντου στο οστό. Συνηθέστερα ακολουθείται μία υβριδική τεχνική με την οποία τοποθετείται τσιμέντο μόνο στην κνήμη αλλά όχι στο μηριαίο. Η οπίσθια επιφάνεια της πρόθεσης του μηριαίου έχει υποβληθεί σε κατάλληλη επεξεργασία και επικάλυψη με την οποία διευκολύνεται η ενσωμάτωση του υλικού στο οστό.

Ποιές είναι οι ενδείξεις της αρθροπλαστικής του γόνατος ;

Η αρθροπλαστική πραγματοποιείται σε ασθενείς με βαρεία αρθρίτιδα του γόνατος και σημαντικά συμπτώματα όπως είναι τα παρακάτω:

• Σημαντικός  πόνος που περιορίζει τη δυνατότητα εργασίας και αναψυχής επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενή
• Μέτριας βαρύτητας ή σημαντικός πόνος κατά την ανάπαυση, την ημέρα ή την νύχτα
• Πόνος που δεν υποχωρεί με αναλγητικά, φυσικοθεραπεία ή χρήση μπαστουνιού
• Δυσκαμψία με σημαντικό περιορισμό της κινητικότητας του γόνατος
• Παραμόρφωση των άκρων
• Εμφάνιση επιπλοκών από την χρήση φαρμάκων
• Αποτυχία της συντηρητικής θεραπείας

Συνήθως οι ασθενείς έχουν ηλικία άνω των 60 ετών και σημαντικό πόνο ιδίως κατά την κίνηση και περιορισμό της λειτουργικότητας.

Ποιοι είναι οι στόχοι για τους οποίος πραγματοποιείται η επέμβαση;

Η αρθροπλαστική πραγματοποιείται για την αντιμετώπιση του πόνου, της δυσκαμψίας και της μείωσης της λειτουργικότητας και της επιδείνωσης της ποιότητας ζωής του ασθενή. Μετά την επέμβαση ο ασθενής είναι δυνατό να επιστρέψει στις φυσιολογικές δραστηριότητες της ζωής του αλλά δεν είναι επιθυμητή η σημαντική καταπόνηση.

Ποιές είναι οι εναλλακτικές χειρουργικές θεραπείες για την αρθρίτιδα του γόνατος;

Εναλλακτικά και σε λιγότερο σοβαρές περιπτώσεις είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί αρθροσκόπηση, υμενεκτομή και οστεοτομία του γόνατος. Σε βαρύτερες περιπτώσεις είναι δυνατό να απαιτείται η αρθρόδεση του γόνατος.

Ποιές είναι οι εναλλακτικές συντηρητικές λύσεις για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας του γόνατος;

Η αρθροπλαστική πραγματοποιείται συνήθως σε ασθενείς με χρόνια δυσλειτουργία του γόνατος και είναι η οριστική λύση του προβλήματος. Σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα συνιστώνται τα παρακάτω:

• Απώλεια σωματικού βάρους
• Μείωση ή τροποποίηση της σωματικής δραστηριότητας
• Αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Φυσικοθεραπεία

Είναι σωστό ότι θα πρέπει να καθυστερήσει η αρθροπλαστική του γόνατος όσο γίνεται περισσότερο;

Η άποψη αυτή είναι εντελώς λανθασμένη. Είναι προτιμότερο να υποβληθεί ο ασθενής σε χειρουργική επέμβαση νωρίτερα κατά τη διάρκεια της ζωής προκειμένου να έχει καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσμα. Η καθυστέρηση της επέμβασης μειώνει την ποιότητα της ζωής τόσο πριν όσο και μετά από την επέμβαση. Εξάλλου δεν υπάρχει συντηρητική θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας. Η πάθηση θα εξελιχθεί και είναι πιθανό να χρειαστεί να υποβληθεί ο ασθενής στην επέμβαση σε μεγαλύτερη ηλικία και πιθανά με περισσότερα προβλήματα.

Τι θα πρέπει να περιμένει ο ασθενής από την αρθροπλαστική του γόνατος;

Η αρθροπλαστική πραγματοποιείται για την επίτευξη αναλγησίας η οποία επιτυγχάνεται στο 95% των ασθενών. Επιτρέπει στους ασθενείς να πραγματοποιούν άνετα τις καθημερινές τους δραστηριότητες.  Υπό προϋποθέσεις επιτρέπεται και η πραγματοποίηση ορισμένων αθλητικών δραστηριοτήτων. Οι περισσότεροι ασθενείς επανακτούν την κινητικότητα που είχαν απωλέσει.

Από ποια τμήματα και από τι είδους υλικά αποτελείται η ολική αρθροπλαστική του γόνατος;

Η αρθροπλαστική του γόνατος αποτελείται από την πρόθεση του μηριαίου, την πρόθεση της κνήμης, πολυαιθυλένιο που παρεμβάλλεται μεταξύ τους και η ειδική πρόθεση που μοιάζει με κουμπί για την επιγονατίδα.
Τα μεταλλικά μέρη κατασκευάζονται από τιτάνιο ή χρώμιο-κοβάλτιο και τα πλαστικά μέρη από από πολυαιθυλένιο 
Υπάρχουν πολλοί τύποι αρθροπλαστικής με διαφορετικό σχεδιασμό, μέγεθος και υλικά. Σε επιλεγμένους ασθενείς είναι δυνατό να κατασκευαστούν υλικά που να εφαρμόζουν πλήρως στα δικά τους οστά.

Ποιά είναι η διάρκεια ζωής της ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος;

Η διάρκεια ζωής της αρθροπλαστική εξαρτάται από την αντοχή των υλικών στην φθορά, ιδίως του πολυαιθυλενίου, από την βαρύτητα της χρήσης, από την ποιότητα του οστού κ.λ.π. Η διάρκεια ζωής στατιστικά κυμαίνεται από 1 μήνα έως 35 χρόνια. Σε γενικές όμως γραμμές η αρθροπλαστική του γόνατος αναμένεται να έχει διάρκεια 20 χρόνια στο 80% των ασθενών.

Πόσο χρόνο μετά την αρθροπλαστική θα μπορώ να περπατάω ανεξάρτητα;

Ο χρόνος ανεξάρτητης βάδισης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και ποικίλει σημαντικά. Αναμένεται η πλειονότητα των ασθενών να βαδίζει ανεξάρτητα 4-6 εβδομάδες μετά την επέμβαση. Ορισμένοι ασθενείς, ιδίως οι γεροντότεροι, είναι δυνατό να έχουν ανάγκη χρήση μπαστουνιού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Πότε επιτρέπεται η οδήγηση;

Συνίσταται η αποφυγή της οδήγησης για διάστημα 4-6 εβδομάδων και μέχρι να επανέλθει ο έλεγχος των κινήσεων των κάτω άκρων. Η ακριβής χρονική στιγμή καθορίζεται από τον χειρουργό.