Νόσος Sever (Οστεοχονδρίτιδα πτέρνας) σε παιδιά: Οδηγός για γονείς

Η νόσος Sever, γνωστή και ως οστεοχονδρίτιδα της πτέρνας, είναι μία από τις συχνότερες αιτίες πόνου στη φτέρνα στα παιδιά και τους εφήβους. Πρόκειται για μια φλεγμονώδη κατάσταση που εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά ηλικίας 8-15 ετών, ιδιαίτερα σε εκείνα που ασχολούνται με αθλήματα υψηλής καταπόνησης, όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ και τρέξιμο.

Αν και μπορεί να είναι επώδυνη, η νόσος Sever δεν προκαλεί μόνιμες βλάβες και αντιμετωπίζεται με συντηρητικά μέτρα.

Τι είναι η νόσος Sever;

Η νόσος Sever είναι μια μορφή οστεοχονδρίτιδας, δηλαδή φλεγμονής του αναπτυσσόμενου οστού στη φτέρνα (οστικό κέντρο ανάπτυξης του πτέρνου). Ο πόνος προκαλείται από την έντονη καταπόνηση του αχίλλειου τένοντα και των μυών της γάμπας, που τραβούν την πτέρνα, που δεν έχει ακόμη ωριμάσει πλήρως. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και πόνο στην περιοχή.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η νόσος Sever εμφανίζεται κατά την περίοδο ταχείας ανάπτυξης του παιδιού, όταν τα οστά μεγαλώνουν γρήγορα και οι μύες και οι τένοντες μπορεί να μην προσαρμόζονται με τον ίδιο ρυθμό. Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου είναι:

Αθλητική δραστηριότητα: Τα αθλήματα που περιλαμβάνουν άλματα, τρέξιμο και απότομες αλλαγές κατεύθυνσης αυξάνουν την καταπόνηση στη φτέρνα.
Ταχεία ανάπτυξη: Τα παιδιά στην προεφηβεία διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, καθώς τα οστά τους είναι πιο ευαίσθητα στη μηχανική πίεση.
Λάθος υποδήματα: Παπούτσια χωρίς επαρκή απορρόφηση κραδασμών μπορεί να επιδεινώσουν τον πόνο.
Πλατυποδία ή υψηλή ποδική καμάρα: Μπορούν να οδηγήσουν σε λανθασμένη κατανομή φορτίων και επιπλέον πίεση στη φτέρνα.
Υπερβολική δραστηριότητα χωρίς επαρκή ξεκούραση.

Συμπτώματα της νόσου Sever

Η πάθηση συνήθως επηρεάζει τη μία ή και τις δύο φτέρνες και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Πόνο στη φτέρνα που επιδεινώνεται με τη σωματική δραστηριότητα.
Δυσφορία όταν το παιδί πατάει τη φτέρνα μετά από άσκηση ή περπάτημα.
Ευαισθησία στο πίσω μέρος της πτέρνας.
Δυσκαμψία ή αίσθηση σφιξίματος στον αχίλλειο τένοντα.
Κούτσαμα ή αλλαγή στον τρόπο βαδίσματος, καθώς το παιδί προσπαθεί να αποφύγει την πίεση στη φτέρνα.

Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν με ξεκούραση, αλλά μπορεί να επανεμφανιστούν αν η καταπόνηση συνεχιστεί.

Διάγνωση

Η διάγνωση της νόσου Sever γίνεται κλινικά, χωρίς την ανάγκη απεικονιστικών εξετάσεων. Ο γιατρός:

Θα ρωτήσει για το ιστορικό της δραστηριότητας και του πόνου.
Θα κάνει κλινική εξέταση για να εντοπίσει την ευαισθησία στη φτέρνα.
Θα ζητήσει από το παιδί να σταθεί στις μύτες των ποδιών (αν αυτό προκαλεί πόνο, η διάγνωση είναι πιθανή).
Ακτινογραφίες μπορεί να γίνουν για να αποκλειστούν άλλα προβλήματα (όπως κατάγματα), αλλά δεν είναι απαραίτητες για τη διάγνωση της νόσου Sever.

Αντιμετώπιση και θεραπεία

Η θεραπεία στοχεύει στη μείωση της φλεγμονής και του πόνου, ενώ το παιδί συνεχίζει τη φυσιολογική του ανάπτυξη.

Ξεκούραση και τροποποίηση δραστηριοτήτων

Μείωση ή διακοπή αθλητικών δραστηριοτήτων μέχρι να υποχωρήσει ο πόνος.
Αποφυγή αλμάτων, τρεξίματος και σκληρών επιφανειών.

Πάγος και αντιφλεγμονώδη μέτρα

Εφαρμογή πάγου στη φτέρνα για 15-20 λεπτά, 2-3 φορές την ημέρα.
Χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ιβουπροφαίνη ή παρακεταμόλη) για την ανακούφιση του πόνου (μόνο με ιατρική καθοδήγηση).

Διατάσεις και φυσικοθεραπεία

Διατάσεις αχιλλείου τένοντα και γαστροκνημίου μυ για τη μείωση της έντασης στη φτέρνα.
Ασκήσεις ενδυνάμωσης ποδιών για καλύτερη σταθερότητα και απορρόφηση των κραδασμών.

Ορθοπαιδικά βοηθήματα

Ορθωτικά πέλματα (πάτοι) και υποστηρικτικά παπούτσια για τη μείωση της πίεσης στη φτέρνα.

Προοδευτική επιστροφή στη δραστηριότητα

Όταν ο πόνος μειωθεί, η επιστροφή στο άθλημα πρέπει να γίνει σταδιακά, με προθέρμανση και διατάσεις.
Αποφυγή υπερβολικής φόρτισης, ειδικά σε περιόδους ανάπτυξης.

Πρόληψη της νόσου Sever

Σωστή επιλογή παπουτσιών με καλή απορρόφηση κραδασμών και χρήση ορθωτικών πελμάτων ( πάτοι).
Ενδυνάμωση και διατάσεις των μυών του ποδιού και της γάμπας.
Αποφυγή υπερβολικής καταπόνησης χωρίς διαλείμματα για ξεκούραση.
Ενυδάτωση και σωστή διατροφή για τη διατήρηση της μυϊκής ευλυγισίας και αντοχής.

Πότε να επισκεφθείτε γιατρό

Αν ο πόνος είναι έντονος, διαρκεί για πάνω από 2-3 εβδομάδες ή εμποδίζει το παιδί από το περπάτημα, η εξέταση από παιδοορθοπαιδικό είναι απαραίτητη. Αν και η νόσος Sever δεν προκαλεί μακροχρόνιες βλάβες, η έγκαιρη διάγνωση και διαχείριση μπορούν να αποτρέψουν περαιτέρω ενόχληση και να επιταχύνουν την ανάρρωση.